31 Mayıs 2020 Pazar

KORONAVİRÜS VE UNUTULAN GERÇEKLER

Merhaba,
Koronavirüs enfeksiyonu makaleleri taramam esnasında karşıma çıkan Lancet'te yayınlanmış sosyal içerikli bir makaleden ve onun efsane yazarından bahsetmek istiyorum. 



David Malcolm Nott ; 1956 - Carmarthen doğumlu , ağırlıklı olarak Londra hastanelerinde genel cerrah ve vasküler cerrah olarak çalışmış, uzun zamandır afet ve savaş bölgelerinde gönüllü olarak çalışan Galler cerrahıdır. 

1993'te kuşatma altındaki Saraybosna'da, daha sonra Doğu Halep'deki isyancıların kontrolündeki hastanelerde ve dünyanın çeşitli bölgelerindeki savaşlarda (Afganistan, Sierra Leone, Liberya, Darfur, Kongo, Irak, Yemen, Libya, Gazze ve Suriye) gönüllü savaş cerrahı olarak çalıştı. Ayrıca Haiti ve Nepal'deki depremler gibi doğal afetlerle dolu alanlarda da gönüllü oldu. 

Deneyimlerini felaket ve savaş bölgelerindeki doktorlara aktarmak ve iyilik hareketini daha da genişletmek için Karısı Elly Nott (Asıl adı Elanor ama Elly olarak bilinmektedir.) ile birlikte  2015 yılında David Nott Vakfı'nı kurdu  https://davidnottfoundation.com/.  Vakfın amacı "Savaş doktorlarının eğitimi; hayat kurtarmak".  David Nott, 25 yıllık savaş cerrahisi deneyimini 09.Ocak.2020'de basılan "War Doctor Surgery of the front line" adlı kitabında topladı.

Her yerde olduğu gibi Vakıf, COVID-19 pandemisi nedeniyle faaliyetlerine ara verdi. Dr Nott şu an koronavirüs için hastanesinde çalışıyor ve Lancet 'te "Çatışmadan ve insani krizlerden etkilenmiş yerlerde bulunan korunmasız insanlar için COVID-19 yanıtı" , adlı makalesi yayınlandı. Daha önceki 2 blog yazımda da belirttiğim gibi COVID-19'da sorun benim, bizim, ülkemizin sağlığı, refahı değil; dünya üzerindeki en çaresiz halkın da bu pandemiden kurtulması ile sağlanacaktır. Deneyimli savaş cerrahı makalesinde ülkesindeki bilimsel ve teknik imkanlar dahilinde (ülkemizde de olduğu gibi) doktorların kişisel koruyucu ekipmanlar içerisinde saatler süren insanüstü yoğun mesailerine rağmen COVID-19'da insanların organ yetmezliğine bağlı diyaliz, solunum destek cihazı ihtiyacına ve hatta ölümlerine şahit olduğunu belirtmektedir. 

Korunmasız, çaresiz insanların, en basitinden maske, izolasyon ve sosyal mesafe şansları dahi bulunamamaktadır. Kısıtlı sağlık hizmetleri, alt yapı yetersizliği, yeterli eğitimi olmayan sağlık çalışanları durumu daha da güçleştirmektedir. Dr Nott savaş bölgelerinde bulaşı, yayılımı sınırlandırabilmek ve en önemlisi pandeminin kontrolü için önerilerde de bulunmaktadır. 

*Suriye ve Yemen gibi yerlerde savaşan taraflara insani yardım sağlamak için sağlık hizmetlerine erişim kısıtlamalarını sona erdirmek için siyasi ve insani baskı uygulanmalıdır. 
**Virüsün yayılmasına izin vermeyen koşullar sağlamak amacıyla halk sağlığı desteğini artırmak. Mevcut koşulları elden geçirmek için en zengin ulusların maddi desteğine ihtiyaç vardır.
***Hükümetler ve insani yardım örgütleri, Dünya Sağlık Örgütü'nün bu pandemide tavsiye ettiği her şeyi yapmalı, bu da her şüpheli COVID-19 vakasını test etmek, daha sonra izole etmek, karantina derhal yapılmalıdır. 
****COVID-19 salgını, en savunmasız nüfus için küresel bir tepki gerektirir. Mültecilerin ve yerinden edilmiş kişilerin bulunduğu her ülkeye, gerektiğinde aileleri bir arada tutarak test ve tecrit için baskı uygulanmalıdır. 
*****Dünya liderlerinin ülkelerini ilk sıraya koymayı bırakmaları ve bu hastalıkla küresel bir temelde birleşip savaşmaları zamanı gelmiştir.

Özetle; Koronavirüsün sağlıkta, ekonomide, sosyal hayatta kayıplara neden olsada pek çok konuda oturup düşünülmesi gerektiğini göstermiştir. Yazarında vurguladığı gibi yaşanan global adaletsizlik, umursamazlık en önemli çözülmesi gereken konudur. İnsanlık için, mesleki ve maddi imkanlarını seferber eden bu değerli bilim adamının yorumları inşaallah hayat bulacağı ümidiyle saygılarımı sunuyorum.


Yazının detayları için : 

Dr Kadir Gökhan ATILGAN
Sağlık Bilimleri Üniversitesi Ankara Dışkapı Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Nefroloji Bölümü Uzmanı



Hiç yorum yok:

Yorum Gönder